Aile İçi Etkili İletişim
Her ailenin yapısı ve dinamikleri birbirinden çok farklıdır. Ailenin kişinin bazı duygusal gereksinimlerini karşılıyor olması kişinin kendini güvende ve rahat hissetmesine sebep olur.
Çocuğun doğduğu gün itibariyle aile içerisinde yaşadıkları, onun kendisini değerli hissetmesine ya da tam tersi değersiz ve işe yaramaz hissetmesine sebep olur. Çocuğun kendini değerli hissetmesi onun ileri ki hayatında da kişilerin onu değersizleştirme çabalarını boşuna çıkaracaktır. Kişinin kendini değerli görmesi, kendine güvenini de geliştireceği için kişinin kendini kanıtlamak için aşırı davranışlar göstermesini engeller.
Çocuğun fiziki ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanıyor olması çocuğun kendini aile içinde güvende hissetmesini sağlar. Aile içerisinde dayanışma varsa çocuk problemlerle ya da stres yaratan durumlarla daha kolay başa çıkabilir. Olumsuz yaşantılar onun duygusal dünyasında daha az hasara sebep olur.
Sorumluluk duygusu ailede gelişir. Aile içerisinde çocuğun yaşına uygun sorumluluklar verilmesi ve bunun yaşı ile orantılı olarak arttırılması sorumluluk duygusunun gelişiminde önemlidir. Kendine yettiğini hisseden çocuğun kendine güveni gelişir. Sürekli olarak ihtiyaçlarının karşılanmasında annesine ya da bir başka yetişkine ihtiyaç duyan çocuk kendi yeti ve yeteneklerinin farkına varamayacağı için gücünün yettiği işleri yapmakta bile çekimser kalarak başkasının desteğini bekler.
Çocuğun sorumluluk alması aynı zaman da çocuğun bu sorumlulukları yerine getirirken karşılaştığı problemleri kendi başına çözme becerisini de geliştirir. Bu sayede çocuk zorluklarla mücadele etmeyi öğrenir. Bu becerileri gelişmemiş çocuk her problemde yardım isteme eğiliminde olacağı için hep bir başkasına bağımlı hale gelir. Yardım talebine olumlu yanıt alamadığında ise hayal kırıklığına uğrayacak, kendini çaresiz ve terk edilmiş hissedecektir.
Bireylerin bulundukları ortamda mutlu olmak istemeleri en temel haklarıdır. Bireyin kendini ailesi içerisinde mutlu hissetmesi, onaylanıyor olması kendine güvenini geliştirecektir. Kendine güven duyan çocuk yaptıklarında kendini gerçekleştirme şansını bulacaktır.
Sağlıklı iletişim becerilerini kazanmış çocuk, diğer kişilerle olumlu iletişim kuracağı için ilişkileri olumlu olacaktır. Kendileriyle ve çevre ile barışık olan kişiler hayattan daha fazla doyum bulmaktadırlar.
Çocukla iletişim kurarken çocuğun yaş özellikleri mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Yapılacak açıklamalar net, çocuğun anlayabileceği nitelikte olmalıdır. Yaşının çok üzerinde açıklamalar yapmak çocuğun kafasının karışmasına sebep olacaktır.
Her birey gibi çocuklarda dinlenmek ve anlaşılmak isterler. Bunun için çocukla konuşurken onunla aynı seviyede olmak, onunla göz teması kurmak önemlidir. Çocuğa dinlendiği mesajını verir.
Konuşma esnasında çocuğun dinlenmediğini hissetmesi, kendisi ile dalga geçilmesi, azarlanması, aşağılanması, tehdit edilmesi çocuğun öfke duymasına, kızgınlık hissetmesine sebep olurken bir yandan da iletişimi kesmesine de sebep olur. Bu tür bir iletişim sınırlılığı özellikle ergenlikte ciddi sorunlara sebep olabilecektir.
Özellikle ergenlikte gözü karalığın ve risk almanın yaygın olduğu bir dönemde iletişimin açık olması, suçlayıcı, eleştirel, emir verir nitelikte olmaması ergeni olumsuzluklardan korumada etkili olacaktır.
İletişim esnasında çocuğu sorguya çekmek, sınamak, sorgulamak yine iletişimi olumsuz yönde etkileyen ve çocuğun azarlanacağı, suçlanacağı kaygısıyla iletişimi sınırlamasına sebep olacaktır.
Ailenin çok çabuk panik olması, bir sonra ki adımı beklemeden sorunun çözümüne girişmesi ya da sorunun ortaya çıkmasından çocuğu sorumlu tutması yine çocuğun ailesiyle paylaşımda bulunmasını sınırlayacaktır.
Suçlamak kadar sürekli övmekte çocukta yanlış bir kimlik algısı yaratacağı için diğer kişilerle kuracağı iletişimde hayal kırıklıkları yaşamasına sebep olacaktır.
Aile içerisinde iletişimde herkesin birbirine saygı duyması, birbirinin duygu ve düşüncelerini anlamaya gayret etmesi, empati kurabilmesi, aile içirişindeki iletişimde en önemli ögelerdir.
Aile üyelerinin birbirlerine doğal davranması, açık, net, art niyetsiz olması, paylaşımcı ve dürüst olması sağlıklı iletişim için gerekli ortamı sağlayacaktır. İletişim sadece kişilerin birbirleriyle konuşması ile sınırlı değildir. Kişiler sözlü iletişimden belki de daha fazlasını beden dilleri, jest ve mimikleri ile karşılarında ki kişilere aktarırlar. Neyin, nerede, nasıl ve hangi ortamda söylendiği de iletişimde önemli etkiye sahiptir.
Etkili iletişimde konuşmak kadar etkili dinleme becerilerine sahip olunması, kişinin konuşma esnasında dinlediğini belirten tepkiler vermesi, karşısındaki ile göz teması kurması iletişimin kalitesini olumlu yönde etkilemektedir.
Dinler gibi görünmek belki de yaptığımız en önemli iletişim hatalarından biridir. Yorgun olmak, zihnimizin başka konularla meşgul olması, anlatılan konunun ilgimizi çekmemesi, anlatılan konunun bizim için basit ya da gereksiz olduğunu düşünmemiz iletişim de dinliyor gibi davranmamıza sebep olur. Özellikle çocuklarımızda kurduğumuz iletişimde en fazla yaptığımız iletişim hatalarının başında gelir.
İnsan doğası gereği kendi ile ilgili olan şeyleri daha dikkatli dinlemektedirler. Oysaki iyi bir dinleyici olmak, kendimizi ilgilendirmeyen konularda da etkin bir dinleme yapabilmektir.
Zaman zaman da karşımızdakini dinler gibi yapıp bir yandan da kendimizin ne söylemesi gerektiğini düşünür, bunun provasını yaparız. Buda anlatılanları kaçırmamıza ve konuyu tam olarak anlamamıza sebep olur. Yine yaptığımız hatalardan biri de anlatılanları kendi başımıza gelenlerle karşılaştırmamızdır. Böylece de dikkatimiz bir anda konuyu anlatan kişiden, kendi yaşadığımız deneyimimize kayar.
Kimi zaman da iletişime öyle ön yargı ile başlarız ki, adeta onun zihnini okur, ne söyleyeceğini bildiğimizi zannederek, konuşulanları dinlemeyiz. Karşımızda ki kişinin dürüstlüğünden şüphe duyar, anlattıklarının gerçeği yansıtmadığını düşünürüz ki buda iletişimimizi olumsuz yönde etkilemektedir.
Her zaman iletişiminizin verimli ve keyifli olması dileklerimle.
Eğitim ve Danışmanlık talepleriniz için aysegulark.com web sitem üzerinden benimle iletişime geçebilirsiniz.